Πέμπτη 15 Νοεμβρίου 2012

Ιστορικό Αρχείο Κρήτης

Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης ιδρύθηκε το 1920 με έδρα τα Χανιά. Eίναι Δημόσια Διανομαρχιακή Υπηρεσία, αποκεντρωμένο τμήμα των Γενικών Αρχείων του Κράτους και υπάγεται απ' ευθείας στο Υπουργείο Παιδείας. Στεγάζεται σε νεοκλασικό κρατικό διατηρητέο κτίριο στην οδό Ι. Σφακιανάκη αριθμ. 20, αλλά διαθέτει και δεύτερο, βοηθητικό κτίριο με αρχειοστάσια.
Το Αρχείο είναι σήμερα σε τέτοιο υψηλό επίπεδο, ώστε να θεωρείται το μεγαλύτερο από τα περιφερειακά Αρχεία της χώρας, σε περιεχόμενο, όγκο και σπουδαιότητα υλικού. Σκοπός και αποστολή του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης είναι η περισυλλογή, ταξινόμηση, καταγραφή, διαφύλαξη και προβολή των πάσης φύσεως αρχείων και κειμηλίων που αφορούν στην Ιστορία της Κρήτης.
 
Αρχειακές Συλλογές του ΙΑΚ
Το αρχειακό υλικό του Ιστορικού Αρχείου Κρήτης καλύπτει όλη την Κρήτη και υπολογίζεται σε περίπου 1.000.000 σημαντικότατα έγγραφα και ντοκουμέντα, από το 1821 μέχρι σήμερα. Στις, άνω των 200, αρχειακές συλλογές της Υπηρεσίας, συγκαταλέγονται:
  • Αρχεία Επαναστατικά - Επίσημη Αλληλογραφία των Κρητικών Επαναστάσεων 1821 - 1830, 1866 -1869, 1877 - 78, 1895 - 1898 καθώς και του Κινήματος του Θερίσου του 1905.
  • Ιδιωτικές αρχειακές συλλογές που αναφέρονται σε διάφορες χρονικές περιόδους της Κρητικής Ιστορίας, με αλληλογραφία των Αρχηγών των Επαναστάσεων, Σωματαρχών, Οπλαρχηγών αλλά και άλλων εξεχόντων προσώπων (Πρακτικίδη, Μανουσογιαννάκηδων, Τσουδερών, Π. Κορωναίου, Χατζη Μιχάλη Γιάνναρη, Παρθενίου Κελαϊδή, Χάληδων, Α. Γιάνναρη, Ιω. Ζυμβρακάκη, Π. και Α. Κριάρη, Καλαϊσάκη, Ησυχάκη, Π. Γύπαρη, Ν. και Α. Σκουλά, Ι. Παϊζη, Μιχελογιάννη, κ.α.).
  • Αρχείο Κρητών Αγωνιστών (είναι καταχωρημένοι σε ευρετήρια και ειδικούς υποφακέλους όλοι οι αγωνιστές των Κρητικών Επαναστάσεων από το 1866 και μέχρι το 1898, με βιογραφικά στοιχεία, αποδεικτικά στρατιωτικών τίτλων [καπετανοχάρτια], καθώς και τις αιτήσεις τους για την παροχή συντάξεων, όπου αναφέρεται και η δράση τους).
  • Αρχεία Οθωμανικά και του Κεντρικού Μεταφραστικού Γραφείου Κρήτης
  • Αρχεία Συμβολαιογραφικά από τα τέλη του 19ου αιώνα και εξής
  • Αρχεία Δικαστικά, του Εφετείου Κρήτης και του Πρωτοδικείου Χανίων, χρονολογούμενα από τον περασμένο αιώνα και εξής.
  • Ολόκληρο το αρχείο της Κρητικής Πολιτείας, του αυτόνομου δηλαδή Κρητικού Κράτους (1898-1913).
  • Αρχεία που αναφέρονται στο Β' Παγκόσμιο Πόλεμο περιλαμβάνονται σε πέντε συλλογές που δίνουν πολύτιμα στοιχεία τόσο για τη Μάχη της Κρήτης, όσο και για την Αντίσταση του Κρητικού Λαού, αλλά και για την διοικητική κατάσταση στο Νησί κατά την περίοδο αυτή.
  • Αρχεία σχολείων της πόλης και του Νομού Χανίων
  • Νεότερα αρχεία, δημόσια και ιδιωτικά: Υπηρεσιακά, Δικαστικά, Διοικητικά, Εκπαιδευτικά, διαφόρων άλλων φορέων και φυσικών προσώπων, κ.α.
 

Λαογραφικό Αρχείο Παύλου Βλαστού
Σπουδαιότατο θεωρείται το αρχείο του Πατέρα της Κρητικής Λαογραφίας Παύλου Βλαστού, που αποτελείται από 93 ογκώδεις χειρόγραφους τόμους, στους οποίους καταχωρείται και η παραμικρή λεπτομέρεια από τον υπέροχο και ανεξάντλητο πλούτο της Λαογραφίας της Κρήτης.


 
Βιβλιοθήκη
Η Υπηρεσία διαθέτει μια εξειδικευμένη Βιβλιοθήκη, μη δανειστική, που περιλαμβάνει περίπου 10.000 τίτλους βιβλίων ιστορικού, λαογραφικού ή άλλου περιεχομένου, εκδόσεις παλαιές, πολύτιμες και σπάνιες, αλλά και νεότερα σημαντικά βιβλία που αφορούν στα ενδιαφέροντα και στο αντικείμενο του Αρχείου.

 
 Αρχείο Κρητικού Τύπου
Το αρχείο του Κρητικού Τύπου (1831 - σήμερα) περιλαμβάνει όλα τα Κρητικά έντυπα που εκδόθηκαν στο Νησί, στην Ελλάδα ή στο εξωτερικό και που σήμερα είναι σπάνια και δυσεύρετα. Δώδεκα φύλλα - τα περισσότερα από οπουδήποτε αλλού - της πρώτης Κρητικής εφημερίδας, της «Βακάϊ - Γκιρίτ», έκδοσης της Αιγυπτιακής Διοίκησης το 1831, φυλάσσονται στο Αρχείο, καθώς επίσης και η "Κρήτη", έκδοση της Τουρκικής Διοικήσεως. 
 
Δεν λείπουν ακόμη τα μονόφυλλα, αλλά και όλες οι πολιτικές εφημερίδες της Κρήτης που εκδόθηκαν από το 1880 και εξής, αφού μόνο το 1878, με την περίφημη Σύμβαση της Χαλέπας, επετράπη, συν τοις άλλοις, από την Τουρκική Διοίκηση η έκδοση εφημερίδων.

Φωτογραφική Συλλογή
Το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης διαθέτει μεγάλη φωτογραφική συλλογή με σπάνιες φωτογραφίες και κάρτ-ποστάλ από τα τέλη του 19ου αιώνα μέχρι τις μέρες μας. Το οπτικό αυτό υλικό έχει ταξινομηθεί θεματολογικά, πλην των ιδιωτικών συλλογών και έχει αποκτηθεί κυρίως από δωρεές αλλά και αγορά σημαντικών φωτογραφιών από φορείς και ιδιώτες. 
 

Μουσειακό Τμήμα
Παράλληλα με το αρχειακό υλικό που διατηρεί, το Ιστορικό Αρχείο Κρήτης έχει δημιουργήσει στους χώρους του κεντρικού του κτιρίου μουσειακό ιστορικό και λαογραφικό τμήμα με εκθέματα από τις διάφορες χρονικές περιόδους της Ιστορίας και των Αγώνων της Κρήτης. 
 
Στην πρώτη αίθουσα του μουσειακού τμήματος εκτίθενται προσωπικά ενθυμήματα του Εθνάρχη Ελ. Βενιζέλου. Υπάρχουν ακόμη αίθουσες αφιερωμένες στους Κρητικούς Αγώνες, στην Κρητική Πολιτεία, στην Μάχη της Κρήτης και στην Αντίσταση των Κρητών, με αποκορύφωμα τον Στύλο Εκτελέσεων της Αγιάς, πάνω στον οποίο μαρτύρησαν χιλιάδες πατριώτες για την Ελευθερία και τη Δικαιοσύνη.
 
Αλλά και το λαογραφικό τμήμα προσφέρει στον επισκέπτη μια πλούσια εικόνα ενός παλιού Κρητικού σπιτιού αλλά και κάθε είδους δείγματα της Κρητικής τέχνης και ζωής.

Στοιχεία Επικοινωνίας

Διεύθυνση:Ι. Σφακιανάκη 20, 73134 Χανιά,
Τηλέφωνο - fax: 28210 52606
e-mail: iakr@otenet.gr και history@gak.chan.sch.gr
Ιστοσελίδα: http://gak.chan.sch.gr/history
Ώρες κοινού: 9:00 - 13:00 πλην Σαββάτου - Κυριακής και αργιών
Υπεύθυνη:Σημανδηράκη Ζαχαρένια

 Παρακολουθήστε το σύντομο βίντεο που ακολουθεί: http://www.youtube.com/watch?v=p4wqd202CKo

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου