Λεξιλόγιο Αρχαίων Ελληνικών - Α -

 

ἄβατος =  αδιάβατος, απαραβίαστος.

ἀβίωτος = ανυπόφορος. /// ἀβίωτόν ἐστι τινὶ = ο βίος είναι ανυπόφορος σε κάποιον.

ἀβοητὶ = χωρίς βοή.

ἀβουλεύω = δεν θέλω να…///ἀβουλία = έλλειψη σκέψεως, απερισκεψία.

ἄβουλος = αυτός που δεν θέλει, απερίσκεπτος.///ἀβούλως = απερίσκεπτα, ασύνετα.

ἁβρὸς = λεπτός, χαριτωμένος, κομψός.

ἀγαθὸς = καλός, ευγενής, ανδρείος.

ἀγαθὰ φρονῶ = έχω καλά αισθήματα.///ἀγαθὰ πάσχω= ευεργετούμαι.

ἄγαμαι = θαυμάζω, επαινώ.

ἄγαν = πολύ.

ἀγαπάω–ῶ= αγαπώ, αρκούμαι σε κάτι.///ἀγαπητῶς = πρόθυμα, με χαρά, αρκετά.

ἀγγελία (ἄγγελος) = είδηση, αγγελία.///ἀγγέλλω = αναγγέλλω.///ἄγγελος = αγγελιαφόρος.

ἀγνοέω–ῶ = αγνοώ.

ἀγνωμονέω–ῶ = ενεργώ ασύνετα.///ἀγνωμόνως = αναίσθητα.

ἀγνωμοσύνη = αναισθησία, δυσμένεια.///ἀγνώμων = αναίσθητος, απερίσκεπτος.

ἀγνωσία = άγνοια, αφάνεια.

ἄγονος = άκαρπος, στείρος, άτεκνος.

ἀγορὰ = συγκέντρωση, τόπος συνελεύσεως.///ἀγορὰν παρέχω = παρέχω τρόφιμα προς αγορά.

ἀγορεύω = δημηγορώ.///κακῶς ἀγορεύω = κακολογώ.

ἀγχιστεία = συγγένεια.

ἄγω = οδηγώ, φέρω.

ἄγω εἰρήνην = έχω ειρήνη.///ἄγω σχολὴν = σχολάζω.///ἄγω ἡσυχίαν = ησυχάζω.

ἄγω καὶ φέρω = λεηλατώ.///ἄγω εἰς δίκην= σύρω στο δικαστήριο.

ἄγομαι φόνου = κατηγορούμαι για φόνο.

ἀγὼν = αγώνας, μάχη, άμιλλα, στάδιο, δίκη.

καθίστημί τινα εἰς ἀγῶνα = μπλέκω κάποιον σε δίκη.

ποιῶ ἀγῶνα σωμάτων = καθιερώνω αγώνα επιδείξεως σωματικής δυνάμεως.

ἀγωνίζομαι = διεξάγω αγώνα.

ἀγωνίζομαι περὶ τοῦ σώματος = διεξάγω δικαστικό αγώνα περί ζωής ή θανάτου.

ἄδηλος = μη φανερός, αφανής.

ἀδόκιμος = άσημος.

ἀδοξέω-ῶ = δεν έχω καλή φήμη.///ἀδοξία = κακή φήμη, ασημότητα.///ἄδοξος = αφανής, άσημος.

ἀδυναμία / ἀδυνασία = αδυναμία.///ἀδυνατέω–ῶ = δεν μπορώ.

ἀδωροδόκητος / ἀδωροδόκος = αυτός που δεν δέχεται δώρα.

Ἀθήναζε = προς Αθήνα./// Ἀθήνηθεν = από την Αθήνα.///Ἀθήνησι = στην Αθήνα (στάση).

ἆθλον = έπαθλο, βραβείο.///ἆθλα τίθεται = προκηρύσσονται βραβεία.

ἀθρόος = συγκεντρωμένος, πυκνός.

ἀθυμέω – ῶ = χάνω το θάρρος μου, στενοχωρούμαι.///ἀθυμία = απογοήτευση, έλλειψη θάρρους. ///ἀθύμως ἔχω = χάνω το θάρρος μου.

αἰδέομαι-οῦμαι = ντρέπομαι, σέβομαι. ///αἰδὼς = ντροπή, σεβασμός.

αἴδιος = αιώνιος.

αἰνέω-ῶ = εγκωμιάζω, εγκρίνω.

αἰνίττομαι = μιλώ αινιγματικά, υπονοώ.

αἵρεσις = άλωση, κατάληψη, εκλογή, προτίμηση.

αἵρεσιν δίδωμι = παρέχω το δικαίωμα της εκλογής.///αἵρεσιν λαμβάνω = έχω το δικαίωμα της εκλογής.

αἱρέω-ῶ = λαμβάνω, συλλαμβάνω, κυριεύω./// αἱροῦμαι = εκλέγω, προτιμώ, εκλέγομαι.

δίκην (γραφὴν) αἱρῶ = κερδίζω δίκη.

αἴρω = υψώνω, μεταφέρω, απομακρύνω./// αἴρομαι = υψώνομαι.

αἴρω τεῖχος = υψώνω τείχος.///αἴρω τὰς ναῦς = απομακρύνω τα πλοία.

αἴρω ταῖς ναυσὶ = αποπλέω. ///αἴρω τῷ στρατῷ = ξεκινώ με το στρατό.

αἴρομαι κίνδυνον (πόλεμον) = αναλαμβάνω τον κίνδυνο(τον πόλεμο).

αἰσθάνομαι = αντιλαμβάνομαι, μαθαίνω.

αἰσχρός = επονείδιστος.

αἰσχύνη = ντροπή./// αἰσχύνω = ασχημίζω, ντροπιάζω.///αἰσχύνομαι = ντρέπομαι, σέβομαι.

αἰτέω-ῶ / αἰτοῦμαι = ζητώ, παρακαλώ.

αἰτία = αιτία, αφορμή, κατηγορία.///αἰτίαν ἔχω (ὑπέχω) = κατηγορούμαι.

ἐν αἰτίᾳ ἔχω τινά = κατηγορώ.///ἀπολύω τινά τῆς αἰτίας = απαλλάσσω κάποιον

από την κατηγορία.

αἰτιάομαι-ῶμαι = κατηγορώ.

αἰών = ζωή, αιώνας./// ὁ σύμπας αἰών = αιωνιότητα.

ἀκμάζω = είμαι ακμαίος .///ὁ σῖτος ἀκμάζει = είναι ώριμος./// ἀκμή = ακμή, αιχμή.

ἀκολασία= ασωτία.

εὖ ἀκούω = επαινούμαι./// κακῶς ἀκούω = κακολογούμαι.

ἄκρα = ακρωτήριο.

ἀκραιφνής = ειλικρινής, ολόκληρος.

ἀκρασία = ακολασία, ακράτεια.///ἀκρατής = αχαλίνωτος, ο μη εγκρατής.

ἀκρισία = σύγχυση.///ἄκριτος = συγκεχυμένος.

ἀκροάομαι-ῶμαι = ακούω.

ἄκρον = κορυφή, ακρωτήριο.

ἄκων = χωρίς τη θέληση.

ἀλγέω-ῶ = πονώ, θλίβομαι.///ἀλγηδών = πόνος, θλίψη.///ἄλγος = πόνος, θλίψη.

ἀλήτης = περιπλανώμενος.

ἁλίσκομαι = κυριεύομαι, συλλαμβάνομαι, καταδικάζομαι.

ἄλκιμος = ρωμαλέος, ανδρείος.

ἀλλάτω = αλλάζω, μεταβάλλω, ανταλλάσσω.

ἀλλαχῇ-ἀλλαχοῦ-ἀλλαχόθι-ἄλλοθι = αλλού.

ἀλλαχόθεν = από αλλού.

ἀλλαχόσε-ἄλλοσε = σε άλλο μέρος.

ἀλλότριος = ξένος.///τὰ ἀλλότρια = ξένες υποθέσεις.

ἀλλοτρίως ἔχω ή διάκειμαι πρός τινα = έχω εχθρικές διαθέσεις.

ἀλλόφυλος = αλλοεθνής.

ἄλογος = παράλογος, ακατανόητος.

ἅλωσις = κατάκτηση, καταδίκη.

ἁλωτός (< ἁλίσκομαι) = αυτός που μπορεί να κυριευθεί, κατακτηθεί.

ἅμα = αμέσως, συγχρόνως, μαζί.

ἀμαθία / ἀμάθεια = άγνοια.

ἁμαρτάνω = αποτυγχάνω, σφάλλομαι.///ἁμαρτία = αποτυχία, σφάλμα.

ἀμέλεια = αδιαφορία.///ἀμελέω-ῶ = παραμελώ, αδιαφορώ.///ἀμελής = αδιάφορος.

ἀμηχανία = απορία, στενοχώρια.

ἅμιλλα = συναγωνισμός, αγώνας.

ἀμνημονέω-ῶ = λησμονώ./// ἀμνήμων-ονος = αυτός που λησμονεί.

ἀμύνω = βοηθώ, αποκρούω, αγωνίζομαι για κάποιον.///ἀμύνομαι = αποκρούω.

ἀμφότεροι / ἄμφω = και οι δύο.

ἀναγορεύω = ανακηρύττω, διακηρύττω.

ἀνάγω = μεταφέρω, οδηγώ προς τα άνω.

ἡ ναῦς ἀνάγεται = το πλοίο βγαίνει στο ανοικτό πέλαγος.

ἀναγωγή = απόπλους, οδήγηση πλοίου στα ανοιχτά.

ἀνάδοτος = ο επιστρεφόμενος.

ἀναιρέω-ῶ / ἀναιροῦμαι = σηκώνω, λαμβάνω, περισυλλέγω και θάβω, καταστρέφω, αφαιρώ.

ἀνεῖλεν (ἡ Πυθία ἢ ὁ θεός) = χρησμοδότησε.

ἀναλγησία= αναισθησία./// ἀνάλγητος = αναίσθητος, σκληρός.

ἀναλίσκω / ἀναλόω-ῶ = δαπανώ.

ἀναμένω = αναμένω, υπομένω.

ἀναμιμνῄσκω = υπενθυμίζω.///ἀναμιμνῄσκομαι = θυμάμαι.

ἀνάντης = ανηφορικός.

ἀναπείθω = μεταπείθω./// ἀναπείθομαι = αλλάζω γνώμη.

ἀνασκοπέω-ῶ = επιθεωρώ, παρατηρώ.

ἀνάστατος = ο διωγμένος από την πατρίδα.

ἀνάστατος γίγνομαι = ερημώνομαι, καταστρέφομαι.

ἀνάστατον ποιῶ = ερημώνω, καταστρέφω.

ἀναστρέφω = ανατρέπω, γυρίζω πίσω.///ἀναστρέφομαι = κάνω στροφή.

ἀναστροφή = επιστροφή, περιστροφή.

ἀναχωρέω-ῶ = υποχωρώ.

ἀνδραποδίζω = καθιστώ κάποιον δούλο.///ἀνδράποδον = δούλος.

ἀνείργω = εμποδίζω.

ἀνεπιτήδειος = ακατάλληλος, ανίκανος.

ἀνέχω = κρατώ ψηλά, ανυψώνω.///ἀνέχομαι = ανέχομαι, τολμώ, υποφέρω.

ἀνήκεστος = αγιάτρευτος, ανεπανόρθωτος.

ἀνθίστημι = στήνω αντιθέτως.///ἀνθίσταμαι = εναντιώνομαι.

ἀνθρώπειος = ανθρώπινος.

ἀνία = θλίψη, πόνος, πλήξη.///ἀνιαρός = ενοχλητικός, θλιβερός.

ἀνιάω-ῶ = προξενώ λύπη.///ἀνιῶμαι = λυπούμαι, στενοχωρούμαι.

ἀνίημι = αφήνω, χαλαρώνω./// ἀνίστημι = σηκώνω, μετακινώ.

ἀνίσταμαί τινι = σηκώνομαι για να επιτεθώ εναντίον κάποιου.

ἀνίσταμαι ὑπό τινος = διώχνομαι.

ἄνοια = μωρία, ανοησία.

ἀνοικίζω = ανοικοδομώ, μετοικίζω κάποιον, ερημώνω.

ἀνοικίζομαι = εγκαθίσταμαι στο εσωτερικό μιας χώρας, μετοικώ στα μεσόγεια.

ἀνοιμώζω = στενάζω, θρηνώ.

ἀνορθόω-ῶ = αποκαθιστώ, επανορθώνω.

ἄνους = ανόητος.

ἀνταγορεύω = αντιλέγω.

ἀνταγωνίζομαι = συναγωνίζομαι.

ἀντιδικέω-ῶ = ανταποδίδω την αδικία.

ἀνταίρω = ανθίσταμαι.

ἀντανάγω = εκπλέω, επιτίθεμαι, βγαίνω στο πέλαγος.

ἀνταποδίδωμι = ανταποδίδω.

ἀνταπόλλυμι = αντεκδικούμενος καταστρέφω.

ἀντεκπέμπω = στέλνω κι εγώ εναντίον κάποιου.

ἀντεξάγω = εξάγω στράτευμα εναντίον εχθρού.

ἀντεπάγω = οδηγώ στρατό εναντίον εχθρού.

ἀντεπιτίθημι = κάνω αντεπίθεση.

ἀντέχω = διαρκώ, παρατείνομαι./// ἀντέχομαί τινος = είμαι προσκολλημένος σε κάτι.

ἀντιβαίνω = βαδίζω εναντίον.

ἀντιβοηθέω-ῶ = ανταποδίδωτη βοήθεια.

ἀντιδίδωμι = ανταποδίδω, ανταλλάσσω.

ἀντιδικία = φιλονικία./// ἀντίδικος = αντίπαλος σε δίκη.

ἀντικαταλλάσσω = ανταλλάσσω, συμφιλιώνομαι.

ἀντικόπτω = αντικρούω, αντιστέκομαι.

ἀντιλέγω = αντιλέγω, φιλονικώ.

ἀντίος = αντιμέτωπος.

ἀντιπαραβάλλω = συγκρίνω.

ἀντιπαρατάσσω = παρατάσσω απέναντι κάποιου.

ἀντιπαρέρχομαι = πορεύομαι παράλληλα.

ἀντιπάσχω = κι εγώ παθαίνω κακό.

ἀντιπέμπω = στέλνω εναντίον.

ἀντιποιέω-ῶ = ανταποδίδω κάτι καλό ή κακό.

ἀντιποιοῦμαι τινός τινι = προβάλλω αξιώσεις σε κάποιον για κάτι, προβάλλω δικαιώματα.

ἀντίπορος = αντικρινός.

ἀντίπρῳρος = αντιμέτωπος.

νῆες ἀντίπρῳροι = πλοία έτοιμα προς ναυμαχία.

ἀντιτάσσω = παρατάσσω εναντίον κάποιου.

ἀντιτίθημι = αντιτάσσω.

ἀνυδρία = ξηρασία.

ἀνυπόδητος = χωρίς υποδήματα.

ἀνύτω / ἀνύω = τελειώνω, κατορθώνω, διανύω.

ἄνωθεν = εκ των άνω. /// οἱ ἄνωθεν = οι πρόγονοι.

ἀνωμοτί = χωρίς όρκο./// ἀνώμοτος = αυτός που δεν ορκίσθηκε.

ἀνωφερής = ανηφορικός.

ἄξιος(< ἄγω) = άξιος.

πολλοῦ ἄξιος = αξιόλογος.///πλείονος ἄξιος = χρησιμότερος.///οὐδενός ἄξιος = ασήμαντος.

σῖτος ἄξιος = σίτος φθηνός.

ἀξιόχρεως = αξιόπιστος.

ἀξιόω-ῶ = θεωρώ κάποιον άξιο, έχω τη γνώμη.

ἀξύμφορος = επιζήμιος.

ἀπαγγέλλω = αναγγέλλω.

ἀπαγγέλλω πόλεμον = κηρύττω πόλεμο.

ἀπαγορεύω = απαγορεύω, εξασθενώ, κουράζομαι.

ἀπάγω = απομακρύνω, οδηγώ, προσάγω στο δικαστήριο ή δεσμωτήριο.

ἀπαθής = αναίσθητος, αβλαβής, χωρίς ατύχημα.

ἀπαλλάττω = απαλλάσσω, απολύω./// ἀπαλλάττομαι = αποχωρώ.

ἀπανίσταμαι = μεταναστεύω.

ἀπαντάω-ῶ = συναντώ, αποκρίνομαι, ανθίσταμαι, αντιμετωπίζω.

ἅπαξ = μία φορά.

ἀπειθέω-ῶ = δεν υπακούω.///ἀπειθής = ανυπάκουος.

ἄπειμι = είμαι μακριά, απουσιάζω.

ἄπειρος = χωρίς δοκιμή, άπειρος, αμαθής.

μηδενός ἀπείρως ἔχω = τίποτε δεν αφήνω αδοκίμαστο.

ἀπελαύνω = εξορίζω, απομακρύνω.

ἀπεχθάνομαι = μισούμαι.///ἀπέχθεια = αντιπάθεια.

ἀπεχθής = μισητός, δυσάρεστος, εχθρικός.

ἀπέχω-ομαι = απέχω.

ἀπίθανος = απίστευτος, μη πειστικός.

ἀπιστέω-ῶ = δυσπιστώ, αμφιβάλλω.///ἀπιστία = δυσπιστία, καχυποψία.

ὡς ἁπλῶς εἰπεῖν = για να πω γενικά.

ἀποβάλλω = απορρίπτω.

ἀπογιγνώσκω = απελπίζομαι, αθωώνω.

ἀποδείκνυμι = καθιστώ γνωστό, αποδεικνύω.

ἀποδίδωμι = επιστρέφω, ανακοινώνω.

ἀποδίδωμι τά ὀνόματα = ανακοινώνω τα ονόματα.

ἀποθνῄσκω = πεθαίνω, φονεύομαι.

ἀποικίζω = ιδρύω αποικία.

ἀποκάμνω = κουράζομαι, παραμελώ.

ἀποκνέω-ῶ = διστάζω, φοβούμαι.

ἀποκνῶ τόν πλοῦν = από φόβο αναβάλλω την εκστρατεία.

ἀποκτείνω = σκοτώνω, θανατώνω.

ἀπολαμβάνω = παίρνω, δέχομαι, αποκλείω.

ἀπολαύω = καρπούμαι, απολαμβάνω.

ἀπολείπω = αφήνω πίσω, εγκαταλείπω.

ἄπολις,-ιδος = εξόριστος, ο χωρίς πατρίδα.///ἄπολις γίγνομαι = χάνω την πατρίδα μου.

ἀπόλλυμι = χάνω, φονεύω, καταστρέφω.

ἀπολύω = λύνω, ελευθερώνω, αθωώνω.

ἀπολύομαι αἰτίας ή βλασφημίας ή διαβολάς =ανασκευάζω κατηγορίες ή κακολογίες ή συκοφαντίες.

ἄπονος = άκοπος, οκνηρός.

ἀπορία = δυσκολία, έλλειψη.///εἰς ἀπορίαν καθίσταμαι = περιέρχομαι σε δύσκολη θέση.

ἀπόρως ἔχω (διάκειμαι – διατίθεμαι) = βρίσκομαι σε αμηχανία.

ἀποσπάω-ῶ = αποχωρίζω, αποσπώ, αποσύρω.

ἀπόστασις = αποστασία, επανάσταση.///ἀποστάτης = δραπέτης, λιποτάκτης, επαναστάτης.

ἀποτέμνω = αποκόπτω.

ἀποφαίνω = φανερώνω, αποδεικνύω.///ἀποφαίνομαι = λέγω τη γνώμη μου, προτείνω.

ἀποψηφίζομαι = αθωώνω, λαμβάνω αντίθετη απόφαση.

ἀπραγμοσύνη = νωθρότητα, οκνηρία.///ἀπράγμων-ονος = νωθρός, φιλήσυχος.

ἀπροφάσιστος = πιστός, ειλικρινής.

πόλεμος ἀπροφύλακτος= χωρίς τη δυνατότητα προφυλάξεως.

ἅπτομαι τῶν πολιτικῶν πραγμάτων = αναμιγνύομαι στα πολιτικά.

ἅπτομαι τοῦ πολέμου = αρχίζω τον πόλεμο.

ἀργία = ανάπαυση, οκνηρία, απραξία./// ἀργός = άεργος, αδρανής.

ἀρέσκομαι = είμαι ικανοποιημένος από κάτι.

ἀρετή = ανδρεία, ικανότητα, υπεροχή.

ἀριθμέω-ῶ = μετρώ, υπολογίζω.

ἀριστάω-ῶ = προγευματίζω.

ἀριστοκρατία = αριστοκρατικό πολίτευμα. ///ἄριστον = πρόγευμα.

ἁρμόττω = συναρμόζω, αρμόζω.

ἄρρηκτος = αδιάρρηκτος.

ἀρρωστότερος γίγνομαι = δείχνομαι λιγότερο πρόθυμος.

ἄρτι = πριν από λίγο

ἀρχή = έναρξη, εξουσία, κράτος.

ἄρχω = κάνω αρχή, αρχίζω, κυβερνώ./// ὁ ἄρχων = ο αρχηγός.///τό ἄρχειν = η εξουσία.

ἄρχομαι = αρχίζω, εξουσιάζομαι.

ἀρωγή = βοήθεια.///ἀρωγός = βοηθός.

ἀσθένεια = εξασθένηση, αδυναμία.

ἄσιτος = νηστικός.

ἄσπονδος = χωρίς συνθηκολόγηση.

ἀσταθής = αβέβαιος, ασταθής.

ἀστασίαστος = ο μη ταρασσόμενος από στάσεις.

ἀτακτέω-ῶ = περνώ άτακτο βίο./// ἀταξία = ακαταστασία, απειθαρχία.

ἀτιμάζω = δεν τιμώ, βρίζω, προσβάλλω.///ἄτιμος = αυτός που στερήθηκε τα πολιτικά του δικαιώματα.

ἀτιμόω-ῶ = αφαιρώ από κάποιον δικαιώματα.

ἀτραπός = οδός, μονοπάτι.

ἀτυχέω-ῶ = αποτυγχάνω, νικιέμαι.

αὐθάδεια = θράσος.///αὐθάδης= θρασύς.

αὖθις = πάλι, πίσω, στο μέλλον.

αὐτοβοεί = με τον πρώτο αλαλαγμό της εφόδου.

αὐτοκράτωρ = με πλήρη εξουσία.

αὐτόματος = αυτόματα, αυθόρμητα.///αὐτόματος θάνατος = ο φυσικός θάνατος.

αὐτονομία = πολιτική ανεξαρτησία.///αὐτόνομος = αυτοδιοίκητος.

αὐτόχθων-ονος = γηγενής, ντόπιος.

ἀφαιρέω-ω / ἀφαιροῦμαι = αφαιρώ.

ἀφανής = αόρατος, άσημος, σκοτεινός.

ἀφηγέομαι-οῦμαι = οδηγώ, εξηγώ.

ἀφίημι = αφήνω, ελευθερώνω, αθωώνω.

ἀφικνέομαι-οῦμαι = φθάνω, έρχομαι.

ἀφίστημι = απομακρύνω, εμποδίζω./// ἀφίσταμαι = απέχω, αποφεύγω, αποστατώ, επαναστατώ.

ἀφροσύνη = απερισκεψία.///ἄφρων-ονος = ανόητος, παράφρων.

ἀχαριστία = αγνωμοσύνη.

ἄχθομαι = αγανακτώ, στενοχωρούμαι.///ἄχθος = βάρος, λύπη.

 Πηγή: http://theoritiki.files.wordpress.com