Συντακτικό: Υποκείμενο Απαρεμφάτου

 (α) Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπορεί να συμπίπτει με το υποκείμενο του ρήματος, από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο. Στην περίπτωση αυτή γίνεται λόγος για ταυτοπροσωπία και το υποκείμενο, το οποίο συνήθως εννοείται και αποσιωπάται, εκφέρεται σε ονομαστική. Τα επίθετα και τα ουσιαστικά που συνοδεύουν ως επιθετικοί ή κατηγορηματικοί προσδιορισμοί το υποκείμενο του απαρεμφάτου εκφέρονται επίσης σε ονομαστική:   

οἱ στρατιῶται […] οὐκ ἔφασαν ἰέναι [εννοείται: οἱ στρατιῶται] || οι στρατιώτες δεν δεχόντουσαν να προχωρήσουν.

Ιδιαιτερότητες

1. Όταν, όπως π.χ. σε περίπτωση αντιθέσεων, υπάρχει ταυτοπροσωπία, αλλά παράλληλα είναι ανάγκη να εξαρθεί το υποκείμενο του απαρεμφάτου, τότε το υποκείμενο του απαρεμφάτου, το οποίο κατά κανόνα εννοείται και αποσιωπάται, δηλώνεται ρητά και εκφέρεται με προσωπική ή αυτοπαθή αντωνυμία σε πτώση αιτιατική: 

οἱ Αἰγύπτιοι ἐνόμιζον ἑαυτοὺς πρώτους γενέσθαι πάντων ἀνθρώπων οι Αιγύπτιοι πίστευαν ότι αυτοί ήταν που είχαν δημιουργηθεί πρώτοι από όλους τους ανθρώπους [αυτοί, και όχι άλλοι].

2. Αντί για την αιτιατική ἑαυτὸν μπορεί, όταν πρόκειται για αντιαδιαστολή προσώπων, να χρησιμοποιείται, εξαιτίας της έλξης, και η ονομαστική αὐτὸς ή, σπανιότερα, ονομαστικές όπως σφεῖς, ὑμεῖς:   

[Κλέων] οὐκ ἔφη αὐτὸς ἀλλ' ἐκεῖνον [Νικίαν] στρατηγεῖν || ο Κλέων είπε πως δεν είναι στρατηγός ο ίδιος, αλλά εκείνος [ο Νικίας].

 (β) Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπορεί να είναι το αντικείμενο του ρήματος, από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο ή και άλλο όνομα, και τότε γίνεται λόγος για ετεροπροσωπία. Το υποκείμενο του απαρεμφάτου εκφέρεται κατά κανόνα σε αιτιατική πτώση:   

Σωκράτης πάντα ἡγεῖτο θεοὺς εἰδέναι || ο Σωκράτης πίστευε ότι οι θεοί γνωρίζουν τα πάντα.

 Ιδιαιτερότητες

1. Όταν το ρήμα από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο συντάσσεται με ένα αντικείμενο, το οποίο είναι ταυτόχρονα υποκείμενο του απαρεμφάτου, τότε το τελευταίο εκφέρεται χωρίς αιτιατική, οι ενδεχόμενοι κατηγορηματικοί προσδιορισμοί όμως εκφέρονται (έλξη) στην πτώση αυτού του αντικειμένου:   

οὐδ' ἂν τούτοις ἐπίστευον ἐμμόνοις ἔσεσθαι || δεν θα πίστευα ότι αυτοί θα είναι σταθεροί.

2. Η πτώση του κατηγορουμένου στην απαρεμφατική σύνταξη συμφωνεί με το υποκείμενο:  

 ἐρωτώμενος, ποδαπὸς εἴη, Πέρσης ἔφη εἶναι || όταν ρωτήθηκε από πού κατάγεται, είπε ότι είναι Πέρσης.

Εάν όμως το υποκείμενο του απαρεμφάτου είναι το ίδιο με το αντικείμενο (σε πτώση γενική ή δοτική) του ρήματος εξαρτήσεως, τότε συχνά παραλείπεται και το κατηγορούμενο είτε έλκεται και εκφέρεται σε γενική η δοτική, είτε εκφέρεται σε αιτιατική πτώση συμφωνώντας με το παραλειπόμενο υποκείμενο του απαρεμφάτου:   

νῦν σοι ἔξεστιν, ὦ Ξενοφῶν, ἀνδρὶ γενέσθαι || τώρα, Ξενοφώντα, μπορείς να αναδειχτείς σε σπουδαίο άνδρα.  

 ὦ ἄνδρες, νῦν ἔξεστιν ὑμῖν εὐεργέτας φανῆναι τῶν Λακεδαιμονίων || άνδρες, τώρα μπορείτε να αναδειχτείτε σε ευεργέτες των Λακεδαιμονίων.

3. Εάν το ρήμα από το οποίο εξαρτάται το απαρέμφατο εκφέρεται σε μετοχή, τότε το κατηγορούμενο του απαρεμφάτου ακολουθεί την πτώση της μετοχής:  

 ἦλθον ἐπί τινα τῶν δοκούντων σοφῶν εἶναι || πήγα σε κάποιον που νόμιζε ότι είναι σοφός.

4. Το υποκείμενο του απαρεμφάτου μπορεί να παραλείπεται όταν είναι γενικό και αόριστο όπως το τινά, τινάς, ἀνθρώπους. Στην περίπτωση αυτήν το κατηγόρημα ή άλλοι κατηγορηματικοί προσδιορισμοί εκφέρονται σε αιτιατική:   

φιλάνθρωπον εἶναι δεῖ || πρέπει να είναι κανείς φιλάνθρωπος.