Παραγωγή λόγου: Τα κυριότερα προβλήματα και οι λύσεις τους

Η παραγωγή λόγου είναι το σημαντικότερο θέμα που πρέπει να αντιμετωπίσει κάθε υποψήφιος στις Πανελλαδικές εξετάσεις. Υπάρχουν βέβαια πολλοί τρόποι προκειμένου να προετοιμαστεί ο μαθητής επαρκώς και να είναι σε θέση να αντιμετωπίσει όποιο θέμα του ζητηθεί.

Παρακάτω παρουσιάζεται ένας από αυτούς: ένας  σύντομος και περιεκτικός κατάλογος με τα κυριότερα προβλήματα που φέρεται να αντιμετωπίζει η εποχή μας, καθώς και τις λύσεις-τρόπους αντιμετώπισης που αντιστοιχούν στο καθένα.

Ευνόητο είναι ότι ο κατάλογος είναι ενδεικτικός και σχεδιαγραμματικός ως προς το περιεχόμενό του. Απαιτείται κατανόηση και ανάλυση των δεδομένων υπό τη μορφή επιχειρήματος.

Προβλήματα - Λύσεις

• Ο πνευματικός αποπροσανατολισμός ή με άλλα λόγια η απομάκρυνση από τις ανθρωπιστικές επιστήμες, οι οποίες κατά κοινή ομολογία και εξ ορισμού αντιμετωπίζουν τον άνθρωπο ως ολότητα. Η πνευματική, λοιπόν, μονομέρεια οδηγεί τον άνθρωπο σε στυγνή εξειδίκευση, μονομέρεια, επιβράδυνση του ηθικοπνευματικού πολιτισμού, ενώ επικρατεί η μηχανοποίηση.

Λύση: Μέσω της ανθρωπιστικής παιδείας θα μπορέσει το άτομο να ξαναβρεί τον εαυτό του και να ισορροπήσει μεταξύ του τεχνοκρατικού προτύπου ζωής (επιβάλλεται από την εποχή μας) και της πνευματικότητας...Προσοχή! Η έννοια της πνευματικότητας νοείται ως ηθικοπνευματική και αισθητική καλλιέργεια, όχι ως πνευματική ελίτ.

• Η κρίση των ηθικών αξιών που εκδηλώνεται με ποικίλους τρόπους και με ποικίλη ένταση: ηθική εξαχρείωση, αμοραλισμός, χρησιμοθηρία, συναισθηματική απάθεια, υποκρισία, ιδιοτέλεια, εκμετάλλευση και έλλειψη ανθρωπιάς.

Λύση: Ο άνθρωπος να ασκήσει αυτοκριτική, να απαλλαγεί από τα παράλογα πάθη και τα άγρια ένστικτα του, να αντιμετωπίσει τον άνθρωπο ως συνάνθρωπο, να συνειδητοποιήσει ότι ο σεβασμός προς το συνάνθρωπο είναι αναγκαιότητα...

• Ο υλικός ευδαιμονισμός ( το κυνήγι του πλουτισμού) και ο υπερκαταναλωτισμός που μετατρέπουν το σύγχρονο homo sapiens σε homo consumens (άνθρωπο-καταναλωτή), σε  μονοδιάστατο άνθρωπο, που θεωρεί υπέρτερο το έχειν από το είναι, που ταυτίζει την ευτυχία με τα υλικά αγαθά, που θεοποίησε το κέρδος, που καταφεύγει στην υπερεργασία και εν τέλει αδιαφορεί για την πνευματική του καλλιέργεια.

Λύση: Ο επαναπροσδιορισμός και η σωστή ιεράρχηση των αξιών, η εκλογίκευση των υλικών επιθυμιών και η τήρηση του μέτρου. Η αντίληψη ότι ο άνθρωπος δεν καθορίζεται από τον πλούτο των υλικών αγαθών αλλά από τον πλούτο της ψυχής του...

• Η καταλυτική αμφισβήτηση θεσμών που σχετίζονται με την κοινωνία, την πολιτική και το έθνος → κρίση του θεσμού της οικογενείας, αποστασιοποίηση από τα κοινά,  απουσία κοινωνικής και πολιτικής συνείδησης, η αδιαφορία για το έθνος και την πολιτιστική παράδοση,  διεύρυνση του χάσματος μεταξύ γενεών.

Λύση: Πειθαρχία στους θεσμούς της δημοκρατικής πολιτείας, συμμετοχή στο κοινωνικό και πολιτικό γίγνεσθαι, διατήρηση της εθνικής ταυτότητας, καλλιέργεια κοινωνικής συνείδησης, ανιδιοτέλεια, αλτρουιστικά αισθήματα...Προσοχή! Μιλώντας για πειθαρχία, δεν εννοούμε την άκριτη και a-priori αποδοχή των πάντων, αλλά την υιοθέτηση εκείνων των χαρακτηριστικών της πολιτικής και κοινωνικής ζωής που προάγουν τον άνθρωπο και τον αναβαθμίζουν σε ρυθμιστή τους.

• Το άγχος, η μοναξιά, η ανία, η πλήξη, η αλλοτρίωση, η παθητικότητα, ο κοινωνικός κομφορμισμός, η μαζοποίηση.

Λύση: Ορθές διαπροσωπικές σχέσεις, οργάνωση σε συλλόγους, κοινωνική προσφορά,  εθελοντισμός, αθλητισμός, ατομική δημιουργία, υγιείς μορφές ψυχαγωγίας, ορθή εκμετάλλευση του ελευθέρου χρόνου...Ενασχόληση του ανθρώπου με τον εαυτό του και τους άλλους.

• Η ανεργία → οικονομική εξαθλίωση, ψυχολογικά προβλήματα, αδιέξοδα εξευτελισμός της προσωπικότητας.

Λύση: Οι κυβερνήσεις των χωρών οφείλουν με βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα προγράμματα και με τη δημιουργία περισσότερων θέσεων εργασίας να καταπολεμήσουν το φοβερό αυτό φαινόμενο. Καταπολέμηση που θα γίνει εφικτή και μέσα από την υιοθέτηση της αντίληψης ότι η εργασία είναι αναφαίρετο δικαίωμα του κάθε ανθρώπου, τόσο σημαντικό όσο είναι η ίδια η ύπαρξή του.

• Η αστυφιλία → συσσώρευση του πληθυσμού στις πόλεις, υποβάθμισε την ποιότητα ζωής, έλλειψη πράσινου, κυκλοφοριακά προβλήματα, εγκλωβισμός, έλλειψη διαπροσωπικών σχέσεων, ανωνυμία.

Λύση: Οι κυβερνήσεις των χωρών θα πρέπει να ενδιαφερθούν για τη διοικητική αποκέντρωση, να δώσουν κίνητρα για την επιστροφή στην επαρχία. Οι κάτοικοι των μεγάλων αστικών κέντρων πρέπει να "γκρεμίσουν" τα τείχη της ανωνυμίας και να συμπαρασταθούν στο συνάνθρωπο...

• Φαινόμενα κοινωνικής παθογένειας: βία, εγκληματικότητα, ναρκωτικά.

Λύση: Εξάλειψη των αιτιών, προληπτικά μέτρα, αυστηροί νόμοι καταστολής για τους παραβάτες, κίνητρα δημιουργικής απασχόλησης στους νέους…

   

• Η απειλή για την παγκόσμια ειρήνη → πυρηνικοί εξοπλισμοί, χημικά όπλα, εξοπλιστικοί ανταγωνισμοί, ανασφάλεια.

Λύση: Άρση των εξοπλιστικών προγραμμάτων, διαρκής επαγρύπνηση για τη διαφύλαξη της ειρήνης…

   

• Η καταπάτηση των ανθρώπινων δικαιωμάτων → ανυποληψία προς τον άνθρωπο.

Λύση: Οι φορείς διαπαιδαγώγησης και κοινωνικοποίησης, οι πολιτικοί φορείς , οι διεθνείς οργανισμοί, τα άτομα πρέπει να ευαισθητοποιηθούν, να επέμβουν δυναμικά για την προστασία των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

  

•  Η έξαρση φαινομένων εθνικισμού, ξενοφοβίας και ρατσισμού.

Λύση: Τα άτομα μεμονωμένα αλλά και οι οργανωμένες κοινωνίες να περιορίσουν τα ανεπίτρεπτα αυτά φαινόμενα, που υποβαθμίζουν την έννοια άνθρωπος, μέσα από την πνευματική τους και την κοινωνική τους καλλιέργεια…

• Η πείνα, οι ασθένειες και η δυστυχία, ιδίως στον τρίτο κόσμο.

Λύση:  Να διατεθούν περισσότερα κονδύλια για την κοινωνική πρόνοια και τις ιατρικές έρευνες, σε παγκόσμια κλίμακα…

• Το οικολογικό πρόβλημα → εξάντληση φυσικών πόρων, ενεργειακή κρίση, καταστροφή περιβάλλοντος, καταστροφή όζοντος, φαινόμενο θερμοκηπίου.

Λύση: Ο άνθρωπος οφείλει να ιεραρχεί ορθά τις υλικές του ανάγκες και να μην καταφεύγει στην υπερεκμετάλλευση της φύσης και στην απληστία. Η πολιτεία έχει υποχρέωση να θεσπίζει νόμους που θα προστατεύουν το περιβάλλον.