Συντακτικό Αρχαίων: Σύμπτυξη δευτερευουσών προτάσεων σε μετοχές

             Ουσιαστικά πρόκειται για την αντίστροφη πορεία της ανάλυσης της μετοχής σε πρόταση. Δε συμπτύσσονται όλες οι δευτερεύουσες προτάσεις σε μετοχές, παρά μόνο αυτές στις οποίες υπάρχει αντίστοιχη μετοχή.

Γενικά, κατά τη σύμπτυξη μιας δευτερεύουσας πρότασης σε μετοχή ανεξαρτήτου είδους παρατηρούνται οι εξής μεταβολές:

α) Φεύγει ο σύνδεσμος εισαγωγής (αφού πλέον δεν έχουμε δευτερεύουσα πρόταση).

β) Το ρήμα της δευτερεύουσας πρότασης μετατρέπεται σε μετοχή στον ίδιο χρόνο του ρήματος.

Εξαίρεση: α) Η οριστική παρατατικού και υπερσυντέλικου μετατρέπεται σε μετοχή ενεστώτα και παρακειμένου αντίστοιχα. β) Η τελική μετοχή μπαίνει πάντα σε χρόνο μέλλοντα, ανεξάρτητα από το χρόνο του ρήματος της δευτερεύουσας πρότασης.

γ) Το υποκείμενο του ρήματος γίνεται υποκείμενο μετοχής.

Επειδή η επιρρηματική μετοχή μπορεί να είναι άλλοτε συνημμένη και άλλοτε απόλυτη θέλει ιδιαίτερη προσοχή η πτώση τόσο του υποκειμένου της όσο και της ίδιας.

Συγκεκριμένα διακρίνουμε τρεις περιπτώσεις:

α) Αν το υποκείμενο της δευτερεύουσας πρότασης είναι ίδιο με το υποκείμενο του ρήματος εξάρτησης, τότε η μετοχή μπαίνει σε ονομαστική πτώση.

β) Αν το υποκείμενο της δευτερεύουσας πρότασης αναφέρεται σε κάποιο όρο της πρότασης απ’ την οποία εξαρτάται, τότε η μετοχή μπαίνει στην ίδια πτώση με αυτόν.

γ) Αν το υποκείμενο της δευτερεύουσας πρότασης δεν έχει καμιά συντακτική σχέση με την πρόταση απ’ την οποία εξαρτάται, τότε η μετοχή μπαίνει σε πτώση:

1) Γενική: Αν το ρήμα της δευτερεύουσας είναι προσωπικό (γενική απόλυτη μτχ.).

2) Αιτιατική: Αν το ρήμα της δευτερεύουσας είναι απρόσωπο (αιτιατική απόλυτη μτχ.).

Παραδείγματα:

1.       προῃρούμην γράφειν ἐκείνους οἳ ἐξηγοῦνται.   (δευτ.αναφορική πρόταση)

Προῃρούμην γράφειν  τοὺς ἐξηγουμένους. (επιθετική μτχ.)

2.      Ποτείδαιαν ἔχουσιν ἥ ἐστι ἐπὶ τῷ ᾿Ισθμῷ.  (δευτ.αναφορική πρόταση)

Ποτείδαιαν ἔχουσιν ἐπὶ τῷ ᾿Ισθμῷ οὖσαν.  (επιθετική μτχ.)

3.      ὁρῶ ὅτι τὰ πράγματα δυσκολίαν ἔχουσιν. (δευτ.ειδική πρόταση)

ὁρῶ τὰ πράγματα δυσκολίαν ἔχοντα. (κατηγορηματική μτχ.)

4.      ἐπεὶ ταῦτα εἶπεν, ἐπαύσατο. (δευτ. χρονική πρόταση)

Ταῦτα εἰπὼν ἐπαύσατο. (χρονική μτχ.)

5.      ὅταν τὰς τοῦ πατρὸς προαιρέσεις ἀναμνησθῇς,  ἕξεις παράδειγμα. (δευτ. χρονικοϋποθετική πρόταση)

Τὰς τοῦ πατρὸς προαιρέσεις ἀναμνησθεὶς ἕξεις παράδειγμα. (χρονικοϋποθετική μτχ.)

Άσκηση 1

Στις παρακάτω περιπτώσεις να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης  και να δικαιολογήσετε τη μετατροπή της σε μετοχή

1. ἐπεὶ πέπεικα ἐμαυτὸν, ἀνέστηκα.
Πεπεικὼς ἐμαυτὸν ἀνέστηκα. 

2. πέμπουσιν εἰς διδασκάλων ἵνα μάθωσι γράμματα.
Πέμπουσιν εἰς διδασκάλων μαθησομένους γράμματα. 

3. εἰ εὖ φέρεται ἡ γεωργία, ἔρρωνται καὶ αἱ ἄλλαι τέχναι.
Εὖ φερομένης τῆς γεωργίας ἔρρωνται καὶ αἱ ἄλλαι τέχναι. 

4. εἰ ἐλάμβανον ἐπιστάτην, πολὺ ἄν διήνεγκαν.
Λαμβάνοντες ἐπιστάτην πολὺ ἄν διήνεγκαν. 

5. ἐὰν παραβῇ τις τοὺς νόμους, δώσει δίκην.
Παραβὰς τις τοὺς νόμους δώσει δίκην. 

6. ἐὰν τοῖς πρώτοις ἀγῶσι σφαλῶσι, τὴν ἐλπίδα τοῦ φόβου ἔχουσι.
Τοῖς πρώτοις ἀγῶσι σφαλέντες τὴν ἐλπίδα τοῦ φόβου ἔχουσι. 

7. εἰ νικῴης μὲν, οὐκ ἂν θαυμάζοιο.
Νικῶν μὲν οὐκ ἂν θαυμάζοιο. 

8. εἰ μὲν εἶεν χρηστοὶ, ἐτίμων.
Χρηστοὺς μὲν ὄντας ἐτίμων. 

9. εἰ καὶ ἔστι δημοκρατία, οὐκ ἔστι παρρησία.
Δημοκρατίας οὔσης οὐκ ἔστι παρρησία. 

10. καὶ εἰ λάβοιεν οἱ ἀθληταὶ δὶς τοσαύτην ρώμην, οὐδὲν ἂν πλέον γένοιτο τοῖς ἄλλοις.
Τῶν ἀθλητῶν δὶς τοσαύτην ρώμην λαβόντων οὐδὲν ἂν πλέον γένοιτο τοῖς ἄλλοις.

Άσκηση 2

Στις παρακάτω περιπτώσεις να αναγνωρίσετε το είδος της δευτερεύουσας πρότασης  και να τις συμπτύξετε στις αντίστοιχες μετοχές τους.

 

Ἐσηγγέλθη αὐτοῖς ὡς εἴη Ἀπόλλωνος ἔξω τῆς πόλεως ἑορτή.
Ἀπέχεσθε τῶν ἀλλοτρίων, ἵνα ἀσφαλέστερον τοὺς οἴκους τοὺς ὑμετέρους κεκτῆσθε.
Μὴ θορυβήσητε, ὦ ἄνδρες, μηδ΄ εἰ προκατεγνώκατε ἐμοῦ.
Ὅτε ἐπαιδεύετο, πάντων κράτιστος ἐνομίζετο.
Ἄν τι ἔχῃς, πειράσθω καὶ ἐμοὶ μεταδιδόναι.
Ἐχαλέπηναν, ὅτι αἲσθοιντο τοὺς πολεμὶους ἰόντας.
Τοῖς πρυτάνεσιν ἔδωκε χρήματα, ἵνα αὐτὸν προσάγοιεν ἐνθάδε.
Ἀθηναῖοι ἐνόμισαν λελύσθαι τὰς σπονδάς, διότι εἰς χεῖρας ἦλθον.
Κύνας τρέφομεν, ἵνα φυλάττωσιν τὰς οικίας.
Εἰ τοῦτο λέγετε, ἁμαρτάνετε 

Αρχαία Ελληνικά: Διαγώνισμα στον Λυσία, Υπέρ Μαντιθέου

ΘΕΜΑΤΑ 
ΛΥΣΙΑΣ, ΥΠΕΡ ΜΑΝΤΙΘΕΟΥ

[1] Εἰ μὴ συνῄδη, ὦ βουλή, τοῖς κατηγόροις βουλομένοις ἐκ παντὸς τρόπου κακῶς ἐμὲ ποιεῖν, πολλὴν ἂν αὐτοῖς χάριν εἶχον ταύτης τῆς κατηγορίας· ἡγοῦμαι γὰρ τοῖς ἀδίκως διαβεβλημένοις τούτους εἶναι μεγίστων ἀγαθῶν αἰτίους, οἵτινες ἂν αὐτοὺς ἀναγκάζωσιν εἰς ἔλεγχον τῶν αὐτοῖς βεβιωμένων καταστῆναι. [2] ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα ἐμαυτῷ πιστεύω, ὥστ’ ἐλπίζω καὶ εἴ τις πρός με τυγχάνει ἀηδῶς [ἢ κακῶς] διακείμενος, ἐπειδὰν ἐμοῦ λέγοντος ἀκούσῃ περὶ τῶν πεπραγμένων, μεταμελήσειν αὐτῷ καὶ πολὺ βελτίω με εἰς τὸν λοιπὸν χρόνον ἡγήσεσθαι. [3] ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ἐὰν μὲν τοῦτο μόνον ὑμῖν ἐπιδείξω, ὡς εὔνους εἰμὶ τοῖς καθεστηκόσι πράγμασι καὶ ὡς ἠνάγκασμαι τῶν αὐτῶν κινδύνων μετέχειν ὑμῖν, μηδέν πώ μοι πλέον εἶναι· ἐὰν δὲ φαίνωμαι <καὶ> περὶ τὰ ἄλλα μετρίως βεβιωκὼς καὶ πολὺ παρὰ τὴν δόξαν καὶ παρὰ τοὺς λόγους τοὺς τῶν ἐχθρῶν, δέομαι ὑμῶν ἐμὲ μὲν δοκιμάζειν, τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι. πρῶτον δὲ ἀποδείξω ὡς οὐκ ἵππευον οὔτ’ ἐπεδήμουν ἐπὶ τῶν τριάκοντα, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας.

Α) Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «[2] ἐγὼ γὰρ οὕτω σφόδρα... τούτους δὲ ἡγεῖσθαι χείρους εἶναι»  

   Μονάδες 20

Β. 1) Στην παράγραφο 3 ο Μαντίθεος εγείρει την αξίωση έναντι των βουλευτών («ἀξιῶ δέ, ὦ βουλή, ..») να επικυρώσουν την εκλογή του,  αν κατορθώσει να τους αποδείξει «τοῦτο μόνον». Να αποδώσετε το περιεχόμενο της φράσης αυτής με βάση τα όσα λέει ο ίδιος. (προσοχή: η απάντησή σας πρέπει να αποτελείται από τρία τεκμήρια και δεν αρκεί η αναφορά σας μόνο στο κατηγορητήριο: «οὐκ ἵππευον οὔτ’ ἐπεδήμουν ἐπὶ τῶν τριάκοντα, οὐδὲ μετέσχον τῆς τότε πολιτείας»). Πώς αξιολογείτε αυτή τη στάση του απέναντι στους βουλευτές;                                                                                                                                         

                                                                                                                                                  Μονάδες 10

Β.2 )  Με βάση το παρακάτω κείμενο να απαντήσετε στην εξής ερώτηση: Ποια στοιχεία ηθοποιίας διακρίνετε στο απόσπασμα; Να βρείτε τουλάχιστον δύο και να τα σχολιάσετε.

 [11]Και τις ιδιωτικές μου, λοιπόν, υποθέσεις έτσι τις έχω διευθετήσει. Σχετικά, όμως, με το δημόσιο βίο νομίζω ότι είναι για μένα πολύ μεγάλη απόδειξη της δικής μου τιμιότητας ότι, όσοι από τους νεότερους τυχαίνει να χάνουν τον καιρό τους στα ζάρια ή στα ποτά ή σε τέτοιες ακολασίες, θα δείτε όλους αυτούς να είναι αντίπαλοί μου και να διαδίδουν πάρα πολλές ψευδείς φήμες για μένα και να λένε (πάρα πολλά) ψέματα. Και όμως είναι φανερό ότι, αν επιθυμούσαμε τα ίδια (πράγματα), δε θα είχαν για μένα τέτοια γνώμη. [12]Και ακόμα, κύριοι βουλευτές, κανείς δε θα μπορούσε να αποδείξει ότι έχει γίνει σε βάρος μου ούτε αισχρή ιδιωτική δίκη ούτε έγγραφη καταγγελία για δημόσιο αδίκημα ούτε μήνυση για δημόσιο αδίκημα. Και όμως, βλέπετε ότι άλλοι έχουν μπλεχτεί πολλές φορές σε τέτοιους δικαστικούς αγώνες.                                                                                                              

Μονάδες 10

Γ.)  Τι γνωρίζετε για τους Συμβουλευτικούς λόγους;                                                      

Μονάδες 10

 Δ. ) Να βρείτε με ποιες λέξεις του κειμένου έχουν ετυμολογική συγγένεια οι παρακάτω λέξεις της νέας ελληνικής: προβολή, παράσταση, τυχοδιώκτης, πεπραγμένα, παροχή.                                                                                                                                    

Μονάδες 10

ΛΥΣΙΑΣ, ΚΑΤΑ ΕΡΑΤΟΣΘΕΝΟΥΣ

 ...Πολλῶν δὲ καὶ μεγάλων κινδύνων ὑπαρξάντων, ἄνδρες ἀγαθοὶ γενόμενοι τοὺς μὲν ἠλευθερώσατε, τοὺς δ’ εἰς τὴν πατρίδα κατηγάγετε. [98] εἰ δὲ ἐδυστυχήσατε καὶ τούτων ἡμάρτετε, αὐτοὶ μὲν ἂν ἐφεύγετε δείσαντες μὴ πάθητε τοιαῦτα οἷα καὶ πρότερον, καὶ οὔτ’ ἱερὰ οὔτε βωμοὶ διὰ τοὺς τούτων τρόπους ὑμᾶς ἀδικουμένους ἂν ὠφέλησαν, ἃ καὶ τοῖς ἀδικοῦσι σωτήρια γίγνεται· οἱ δὲ παῖδες ὑμῶν, ὅσοι μὲν ἐνθάδε ἦσαν, ὑπὸ τούτων ἂν ὑβρίζοντο, οἱ δ’ ἐπὶ ξένης ἕνεκα μικρῶν συμβολαίων ἂν ἐδούλευον ἐρημίᾳ τῶν ἐπικουρησόντων.

 Λεξιλόγιο: κατάγω= επαναφέρω από την εξορία  / ἐπὶ ξένης = στην ξενιτιά / συμβόλαιον = χρέος / ἐρημία = έλλειψη / τῶν ἐπικουρησόντων = των βοηθών

Α) Να μεταφράσετε το παρόν άγνωστο κείμενο.                                                           Μονάδες 20

Β 1 ) Να αναγνωρίσετε συντακτικά τους υπογραμμισμένους στο κείμενο όρους:

 κινδύνων, τούτων, δείσαντες, ὑμᾶς, ὑμῶν .

Β. 2) Να αναγνωρίσετε συντακτικά (είδος, εισαγωγή, εκφορά, συντακτική θέση) όλες τις προτάσεις, κύριες και δευτερεύουσες,  του παρακάτω χωρίου:

 «εἰ δὲ ἐδυστυχήσατε καὶ τούτων ἡμάρτετε, αὐτοὶ μὲν ἂν ἐφεύγετε δείσαντες μὴ πάθητε τοιαῦτα οἷα καὶ πρότερον»                                                                                                   

                                                                                                                                                  Μονάδες 10

Γ. 1) Για κάθε ένα από τους παρακάτω τύπους να γράψετε ό,τι σας ζητείται:

 ἄνδρες: κλητική ενικού

τοιαῦτα: γενική πληθυντικού

τὴν πατρίδα: δοτική πληθυντικού

παῖδες: δοτική πληθυντικού

τούτων: αιτιατική ενικού στο θηλυκό γένος.

Γ. 2) Να κλιθούν οι παρακάτω ρηματικοί τύποι στην έγκλιση, το χρόνο και τη φωνή που βρίσκονται:

 πάθητε, κατηγάγετε, ὠφέλησαν, γίγνεται, ὑβρίζοντο                                       Μονάδες 10

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ!

Αρχαία Ελληνικά: Διαγώνισμα στον Πρωταγόρα του Πλάτωνα

ΘΕΜΑΤΑ

Διδαγμένο κείμενο

Πλάτωνος Πρωταγόρας 321Β6-322Α

Ἅτε δὴ οὖν οὐ πάνυ τι σοφὸς ὢν ὁ Ἐπιμηθεὺς ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τὰς δυνάμεις εἰς τὰ ἄλογα· λοιπὸν δὴ ἀκόσμητον ἔτι αὐτῷ ἦν τὸ ἀνθρώπων γένος, καὶ ἠπόρει ὅ,τι χρήσαιτο. Ἀποροῦντι δὲ αὐτῷ ἔρχεται Προμηθεὺς ἐπισκεψόμενος τὴν νομὴν, καὶ ὁρᾷ τὰ μὲν ἄλλα ζῷα ἐμμελῶς πάντων ἔχοντα, τὸν δὲ ἄνθρωπον γυμνόν τε καὶ ἀνυπόδητον καὶ ἄστρωτον καὶ ἄοπλον· ἤδη δὲ καὶ ἡ εἱμαρμένη ἡμέρα παρῆν, ἐν ᾗ ἔδει καὶ ἄνθρωπον ἐξιέναι ἐκ γῆς εἰς φῶς. Ἀπορίᾳ οὖν σχόμενος ὁ Προμηθεὺς ἥντινα σωτηρίαν τῷ ἀνθρώπῳ εὕροι, κλέπτει Ἡφαίστου καὶ Ἀθηνᾶς τὴν ἔντεχνον σοφίαν σὺν πυρί ―ἀμήχανον γὰρ ἦν ἄνευ πυρὸς αὐτὴν κτητήν τῳ ἤ χρησίμην γενέσθαι― καὶ οὕτω δὴ δωρεῖται ἀνθρώπῳ. Τὴν μὲν οὖν περὶ τὸν βίον σοφίαν ἄνθρωπος ταύτῃ ἔσχεν, τὴν δὲ πολιτικὴν οὐκ εἶχεν· ἦν γὰρ παρὰ τῷ Διί. Τῷ δὲ Προμηθεῖ εἰς μὲν τὴν ἀκρόπολιν τὴν τοῦ Διὸς οἴκησιν οὐκέτι ἐνεχώρει εἰσελθεῖν ―πρὸς δὲ καὶ αἱ Διὸς φυλακαὶ φοβεραὶ ἦσαν― εἰς δὲ τὸ τῆς Ἀθηνᾶς καὶ Ἡφαίστου οἴκημα τὸ κοινόν, ἐν ᾧ ἐφιλοτεχνείτην, λαθὼν εἰσέρχεται, καὶ κλέψας τήν τε ἔμπυρον τέχνην τὴν τοῦ Ἡφαίστου καὶ τὴν ἄλλην τὴν τῆς Ἀθηνᾶς δίδωσιν ἀνθρώπῳ, καὶ ἐκ τούτου εὐπορία μὲν ἀνθρώπῳ τοῦ βίου γίγνεται, Προμηθέα δὲ δι’ Ἐπιμηθέα ὕστερον, ᾗπερ λέγεται, κλοπῆς δίκη μετῆλθεν.

Α1. Να μεταφράσετε το απόσπασμα: «Ἀπορίᾳ οὖν …. δίδωσιν ἀνθρώπῳ»

Μονάδες 10

Β. Να απαντήσετε στις ακόλουθες ερωτήσεις: 

Β1. «Ἅτε δὴ οὖν οὐ πάνυ τι σοφὸς ὢν ὁ Ἐπιμηθεὺς ἔλαθεν αὑτὸν καταναλώσας τὰς δυνάμεις εἰς τὰ ἄλογα»: Αφού επισημάνετε στην περίοδο το σχήμα λόγου (μονάδες 2) και προσδιορίσετε τη σημασία του (μονάδες 3), να αποφανθείτε για την ορθότητα ή μη του χαρακτηρισμού του Επιμηθέα (μονάδες 5).

Μονάδες 10 

Β2. Στον μύθο αναφέρονται αορίστως τα «δώρα» του Επιμηθέα, πριν τα μοιράσει στους ζωικούς οργανισμούς, ενώ η έντεχνος σοφία, το πυρ και η πολιτική τέχνη τοποθετούνται στην κατοικία των θεών, της Αθηνάς, του Ηφαίστου και του Δία αντίστοιχα. Να σχολιάσετε τη διαφορά αυτή στον τρόπο παρουσίασης των «δώρων» του Επιμηθέα και του Προμηθέα στον μύθο.

Μονάδες 10

Β3. «Τὴν μὲν οὖν περὶ τὸν βίον σοφίαν ἄνθρωπος ταύτῃ ἔσχεν»:

Σύμφωνα με τον μύθο του Πρωταγόρα, το στάδιο εξέλιξης, κατά το οποίο δόθηκε από τον Προμηθέα η «περὶ τὸν βίον σοφία», δε συνδέεται με την κοινωνική οργάνωση του ανθρώπου, ο οποίος ζει σε κατάσταση ακοινωνησίας. Αναμφισβήτητα, όμως, η «περὶ τὸν βίον σοφία» ήταν μια κατάκτηση θεμελιώδης για όλα τα μετέπειτα στάδια του ανθρώπινου πολιτισμού.

Μελετώντας το παρακάτω μεταφρασμένο απόσπασμα να διερευνήσετε πώς η θεμελιώδης αυτή κατάκτηση αντανακλάται στον δημόσιο βίο των Αθηναίων πολιτών (μονάδες 5) και ποια σημασία έχει για αυτόν (μονάδες 5).

«Και βλέπω ότι, όποτε συγκεντρωνόμαστε στην εκκλησία του δήμου, όταν η πόλη πρόκειται να εκτελέσει κάποιο έργο οικοδομικό, καλούμε τους οικοδόμους ως συμβούλους στην οικοδομία, κι όταν πάλι πρόκειται για ναυπηγικό έργο, καλούμε τους ναυπηγούς, και με τον ίδιο τρόπο πράττουμε, όταν πρόκειται για όλα τα αντίστοιχα έργα, για όσα δηλαδή θεωρείται πως είναι διδακτά και μπορεί κάποιος να τα μάθει με κατάλληλα μαθήματα. Εάν επιχειρήσει δε κάποιος άλλος να δώσει τη συμβουλή του στον δήμο, κάποιος που οι άνθρωποι δεν τον θεωρούν τεχνίτη σχετικό, η συνέλευση δεν τον αποδέχεται, ακόμα κι αν είναι και ωραίος και πλούσιος και από μεγάλη οικογένεια. Αντίθετα, τον κοροϊδεύουν και του φωνάζουν, μέχρι αυτός που τόλμησε να μιλήσει να φύγει μόνος του τρομοκρατημένος ή μέχρι να τον σύρουν οι τοξότες και να τον βγάλουν σηκωτό, με διαταγή των πρυτάνεων. Για τα θέματα λοιπόν που θεωρούν οι Αθηναίοι ότι εξαρτώνται από κάποια συγκεκριμένη τεχνογνωσία, έτσι ενεργούν».

Πλάτωνος Πρωταγόρας 319 Β-C

Μονάδες 10

Β4. Από πού διαφαίνεται πως η μήνυση κατά του Σωκράτη για ασέβεια αποτέλεσε το πρόσχημα, πίσω από το οποίο κρύβονταν οι πολιτικοί λόγοι της δίωξής του;

Μονάδες 10

Β5. Λήθαργος, οδός, επίσκοπος, ιδέα, πολιούχος, ετυμολογία, ενδεής, αγενής, άτεχνος, ανέκδοτος: Με ποιες λέξεις του διδαγμένου αρχαίου κειμένου συγγενεύουν ετυμολογικά οι προηγούμενες λέξεις της νεοελληνικής;

Μονάδες 10

Γ. Αδίδακτο κείμενο:

Αἰσχίνου, Κατὰ Τιμάρχου §37-38

Δέομαι δ᾽ ὑμῶν, ὦ ἄνδρες Ἀθηναῖοι, συγγνώμην ἔχειν, ἐὰν ἀναγκαζόμενος λέγειν περὶ ἐπιτηδευμάτων φύσει μὲν μὴ καλῶν, τούτῳ δὲ πεπραγμένων, ἐξαχθῶ τι ῥῆμα εἰπεῖν, ὅ ἐστιν ὅμοιον τοῖς ἔργοις Τιμάρχου. οὐδὲ γὰρ ἂν δικαίως ἐμοὶ ἐπιτιμήσαιτε, εἴ τι σαφῶς εἴποιμι διδάσκειν ὑμᾶς βουλόμενος, ἀλλὰ πολὺ μᾶλλον τούτῳ, εἰ αἰσχρῶς οὕτω τυγχάνει βεβιωκώς, ὥστε τὸν τὰ τούτῳ πεπραγμένα διεξιόντα ἀδύνατον εἶναι εἰπεῖν ὡς αὐτὸς βούλεται, ἐὰν μή τι καὶ τῶν τοιούτων φθέγξηται ῥημάτων. εὐλαβήσομαι δ᾽ αὐτὸ ποιεῖν ὡς ἂν δύνωμαι μάλιστα.

** ἐπιτηδεύματα = πράξεις

Γ1. Να μεταφράσετε το παραπάνω κείμενο.

Μονάδες 20 

Γ2. Για καθεμιά από τις παρακάτω λέξεις του κειμένου να γράψετε τον ζητούμενο τύπο:

ἐξαχθῶ: το γ΄ πληθυντικό πρόσωπο της προστακτικής του ίδιου χρόνου

βεβιωκώς: το γ΄ ενικό πρόσωπο της υποτακτικής του ενεστώτα

διεξιόντα: τη δοτική πληθυντικού του ίδιου γένους

φθέγξηται: το β΄ ενικό πρόσωπο της οριστικής του παρακειμένου

δύνωμαι: το γ΄ ενικό πρόσωπο της ευκτικής του ίδιου χρόνου

ἄνδρες: την κλητική του ενικού

ὅ: τη δοτική του ενικού στο θηλυκό γένος

ἐμοί: την ίδια πτώση στο γ΄ πρόσωπο

καλῶν: την αιτιατική πληθυντικού του συγκριτικού βαθμού στο ουδέτερο γένος

μᾶλλον: τον θετικό βαθμό

Μονάδες 10 

Γ3.α. Να αναγνωρίσετε συντακτικά τις επόμενες λέξεις του κειμένου και να αναφέρετε του όρους τους οποίους αυτές προσδιορίζουν: μὴ καλῶν, τούτῳ (πριν από τη μετοχή πεπραγμένων), ῥῆμα, τοῖς ἔργοις, βεβιωκώς, ῥημάτων (μονάδες 6)

Γ3.β. ἀναγκαζόμενος, πεπραγμένων, βεβιωκώς, τὸν δεξιόντα: Να αναγνωρίσετε το είδος των μετοχών και τη συντακτική λειτουργία τους (μονάδες 4).

Μονάδες 10

ΚΑΛΗ ΕΠΙΤΥΧΙΑ

Πηγή: www.schooltime.gr